200 bezoekers tasten ‘circulair bouwen’ af op eerste masterclass

5 juli 2018 door Sarah Verbeeck

IMG_1116.JPG

In 2019 komt in Westerlo het eerste circulaire gebouw van België te staan: ’t Centrum. Rond dat gebouw en het bouwproces lanceerde Kamp C, samen met enkele partners, een innovatief leertraject. Het startschot werd gegeven op vrijdag 28 juni met de masterclass ‘Circulair bouwen’. “Een circulair gebouw kan veel meer waarde creëren dan alleen de kost van de materialen en de werkuren.”

Niet minder dan tweehonderd belangstellenden trokken op vrijdag 28 juni naar het Elzenveld in Antwerpen. Daar organiseerde Kamp C de eerste masterclass ‘Circulair bouwen’, in samenwerking met het Nederlandse consortium ATP (Alba Concepts, Turntoo en PLEKvoor). Na een verwelkoming door trendwatcher Stefaan Vandist schetsten drie sprekers – Jonathan Verdonck van Kamp C, Thomas Rau van Turntoo en Jeroen Troost van PLEKvoor – het belang van circulair bouwen.

“De circulaire economie draait om het slim gebruiken van grondstoffen, producten en goederen, zodat ze hergebruikt kunnen worden. Een circulair gebouw kan ook flexibel worden ingezet”, aldus Jonathan Verdonck. “Circulair aanbesteden vraagt dan ook om een andere denkwijze. Kamp C stelt een pakket met ambities voor, in plaats van een waslijst aan eisen. Bedrijven kunnen zelf oplossingen en innovaties voorstellen. Op juridisch vlak vraagt dat nog wat aanpassingen, maar de massale belangstelling voor onze masterclass bewijst dat er een toekomst is voor circulair bouwen.”

Drie workshops

De eigenlijke masterclass bestond uit drie workshops rond belangrijke aspecten van circulair bouwen: de inhoud, het proces en de financiën. Op inhoudelijk vlak stond een functiegerichte aanpak centraal. Jonathan Verdonck: “In een circulair bestek verschuift de aandacht van het ‘wat’ naar het ‘hoe’. Je legt niet vast welke items je nodig hebt, zoals een bepaald type lampen of radiatoren, maar welke functies je wilt realiseren: temperatuur regelen, luchtvochtigheid controleren … Zo’n functionele uitvraging geeft de markt ruimte om slimmere oplossingen te bedenken.”

Het resultaat van een functiegericht bestek is – als alles goed verloopt – een geïntegreerde contractvorm. De opdrachtnemer is niet alleen een uitvoerder, maar denkt mee na over hoe de gevraagde functies gerealiseerd kunnen worden. Ook financiering en onderhoud kunnen aan het contract worden toegevoegd. Dat leidt tot een andere manier van ontwerpen, want de producent van bepaalde materialen is ook verantwoordelijk voor het onderhoud en de eventuele terugname ervan.

Gemeenschappelijke belangen

Het sleutelwoord in een geïntegreerde aanpak is vertrouwen. Voor circulair bouwen bestaan nog geen blauwdrukken, de partners gaan samen door een leerproces. “Een goede samenwerking kun je niet afdwingen: geïnteresseerden gaan best op zoek naar gemeenschappelijke belangen, zoals een gemeenschappelijke winst of vooraf bepaalde prestaties”, weet Jonathan Verdonck. “Als de overheid alle risico’s neemt, zal de marktpartij minder geëngageerd zijn om problemen op te lossen en vice versa.”

Daarnaast zijn er heel wat contractuele opties die een goede samenwerking kunnen bevorderen. Voorbeelden daarvan zijn een marktconsultatie, waarbij wordt nagegaan of de markt een vraag van de overheid kan en wil beantwoorden, of een concurrentiegerichte dialoog, waarbij de overheid eerst met de markt overlegt over wat mogelijk is en daarna pas criteria vastlegt.

Waarde creëren

De derde en laatste workshop van de masterclass ‘Circulair bouwen’ draaide rond het financiële plaatje. Daarbij lag de nadruk niet op winst maar op waardecreatie. Jonathan Verdonck: “De businesscase van een gebouw omvat vandaag alleen de kost van de materialen en de werkuren. Maar een circulair gebouw kan veel meer waarde creëren. Zo zijn er minder schaarse grondstoffen nodig om het te bouwen en steunt het op hernieuwbare energie.”

Een circulair gebouw vormt ook een gezonde omgeving voor de mensen die er wonen of werken. Uit onderzoek blijkt dat 30 procent van het ziekteverzuim in Vlaanderen toe te schrijven is aan de werkomgeving. Een ‘gezond’ gebouw heeft dus veel meer waarde dan alleen de optelsom van de materialen. Het bepalen van die waarde vraagt om een nieuw soort berekeningen, die volop worden ontwikkeld.

Labels:

  • The Exploded View: een revolutionaire samenwerking tussen bouw en landbouw

    In de landbouw bestaan er al heel wat biobased materialen, maar ze worden nog niet allemaal gebruikt op bouwwerven. Wist je bijvoorbeeld al dat je met grasvezel kunt isoleren? Of dat je keukenkastjes kan maken van paprikastelen? Stof tot nadenken dus voor landbouwers en bouwprofessionals over hoe ze de handen in elkaar kunnen slaan voor het huis van de toekomst.

    Lees meer
  • Lierse houtbouwer zal Exploded View opbouwen op Kamp C

    Vanaf maart wordt The Exploded View Beyond Building opgebouwd op Kamp C. SIDATI, een houtbouwer uit Lier, heeft de demowoning uit biobased materialen mee gedemonteerd in Almere en zal het gebouw weer opbouwen op Kamp C in 2023. Ze werken voor de eerste keer mee aan een project dat honderd procent circulair is. We spraken met zaakvoerder Claire Dewispelaere en David Siebens.

    Lees meer
  • Bouwen aan een digitale toekomst

    Kamp C volgt als centrum voor duurzaam bouwen en innovatie in de bouw de trends in de bouwsector nauwgezet op. Dat de sector voor heel wat evoluties en uitdagingen staat, is voor iedereen duidelijk. Innovatie dringt zich op bij alle bedrijven in de bouw, zowel bij kleine als grote ondernemers. Niki Cauberg is hoofdadviseur van de afdeling Digital Construction van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) en deelt graag met ons zijn inzichten over één van deze tendensen; de digitale en industriële evolutie die de bouwsector op dit moment doormaakt.

    Lees meer
  • Duitse ambassadeur bezoekt Kamp C uit interesse voor 3D-printen in de bouw

    Vandaag bezocht de heer Martin Kotthaus, de ambassadeur van de Bondsrepubliek Duitsland in ons land, Kamp C. Net als Kamp C stimuleert de Duitse overheid de samenwerking tussen het bedrijfsleven en het onderwijs om innovaties in de bouw sneller ingang te doen vinden.

    Lees meer
  • Expo ‘renovatiepakketten voor woningen’ te bezoeken op Kamp C

    Bestaande woningen energieneutraal maken is geen simpele opdracht. Niet iedereen kan het zich immers permitteren om in duurzame oplossingen te investeren. Kamp C, het Centrum voor Duurzaamheid en Innovatie in de Bouw, zoekt daarom mee naar oplossingen om het huidig woningbestand toekomsbestendig te maken. Als partner in het INDU-ZERO project, dat een blauwdruk voor een fabriek heeft ontworpen om in massaproductie renovatiepakketten aan te bieden tegen een lagere kost, is Kamp C dan ook de Vlaamse showcase om het pakket te demonstreren.

    Lees meer
  • Maatwerkbedrijf Kunnig verwerkt hout van Hangar 26 tot gevelbekleding van ’t Centrum

    Het Antwerps maatwerkbedrijf Kunnig heeft de gevelbekleding van de voormalige evenementenlocatie Hangar 26 klaargemaakt voor hergebruik bij de gevelafwerking in ’t Centrum. Kunnig gaf het hout een grondige opfrisbeurt. De houten balken krijgen nu een tweede leven als gevelbekleding in het circulair kantoorgebouw ’t Centrum op Kamp C.

    Lees meer
  • Creatief bouwen met beton

    Begin 2021 lanceerde ANTWERP. POWERED BY CREATIVES. het innovatietraject Build. Create. Innovate. Bouwbedrijf ETIB schreef zich in om hun jongste idee leven in te blazen. Ontwerpbureau Bump bleek de ideale creatieve partner in dit traject. Steven Van Olmen van ETIB blikt samen met Arnoud Schoofs & Koen Huyghe van Bump terug op hun eerste samenwerking.

    Lees meer
  • De markt niet klaar voor innovatie? Bedenk een nieuwe go-to-market-aanpak!

    Een klassieke markt veroveren met het product van de toekomst? Dat verliep minder vlot dan verwacht bij WOODinc, een producent van houtskeletbouw. Via Build. Create. Innovate. vond zaakvoerder Eric Van de Heyning een klankbord bij Simon de Smet van creatief agency Made. “Made heeft mijn visie scherper gesteld”, aldus Eric.

    Lees meer
  • Hoe complexe bouwknopen ontwarren én productizen: Buildtechnics & Studio Dott blikken terug op Build. Create. Innovate.

    Hoe maak je van maatwerk een standaardproduct? Het was geen sinecure, maar met hulp van creatief agency Studio Dott is bouwbedrijf Buildtechnics er toch in geslaagd. Een succesvolle samenwerking die begon met Build. Create. Innovate., een innovatietraject voor bouwbedrijven geïnitieerd door ANTWERP. POWERED BY CREATIVES. Rudy Slingers van Buildtechnics en Pieter Lesage van Studio Dott blikken terug op hun match.

    Lees meer
  • 3D-printen in de bouw: vraag en antwoord

    In oktober vonden de inspiratiedagen “De toekomst van 3D-printen in de bouw” plaats. Tijdens het panelgesprek had de bouwsector heel wat vragen voor de experten. We bundelden de belangrijkste vragen en antwoorden.

    Lees meer
Sluiten