Circulair bouwen: 7 tips van een architect

17 september 2018 door Sarah Verbeeck

Kris Blykers_copyright A-tract Architecture vermelden!.jpg

Nu duurzaam bouwen stilaan ingeburgerd raakt, komt de overtreffende trap in het verschiet: circulair bouwen. Daarbij ligt de nadruk niet alleen op duurzame materialen en technieken, maar vooral ook op flexibiliteit en demonteerbaarheid. Hoe zorg je ervoor dat een gebouw moeiteloos een tweede leven krijgt? Kris Blykers van A-tract Architecture geeft tips.

  1. Flexibiliteit staat voorop. “De dragende structuur van een gebouw kan in principe honderd jaar meegaan, maar de inkleding moet flexibel zijn. Zo kun je secundaire elementen als de vloerbedekking of de tussenmuren aanpassen aan nieuwe noden. In het verleden werd dat vaak niet voorzien. Een typisch voorbeeld is een rusthuis waar de muren van de kamers dragende structuren zijn. Als dan de verplichte oppervlakte van zo’n kamer verandert, kunnen de muren er niet meer uit. Dat kun je met een flexibel ontwerp vermijden.”
  2. Kies goede materialen. “Een van mijn favorieten is hout. Geen typische houten balken, maar bijvoorbeeld engineered wood: grote houten platen die kruiselings met elkaar verlijmd worden en waarmee je tussenmuren of vloerplaten kunt maken. Hout haalt veel CO2 uit de lucht, en als een gebouw wordt heringericht, kunnen de platen opnieuw gebruikt worden.”
  3. Evalueer het ontwerp. “De ontwerpkeuzes die je maakt bepalen of je materialen vlot weer in de kringloop kunt brengen. Kijk bijvoorbeeld naar de dakbedekking van een plat dak. Traditioneel zal een aannemer de verschillende lagen van zo’n dak aan elkaar lijmen. Maar evengoed kun je ze los op elkaar leggen en bovenop een laag grind voorzien om alles samen te houden. Twijfel je aan je keuzes? De Vlaamse overheid heeft tools ontwikkeld waarmee bouwheren en architecten een ontwerp kunnen aftoetsen, zoals de duurzaamheidsmeter TOTEM en de publicatie Veranderingsgericht bouwen van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij.”
  4. Kies voor diensten. “Circulair bouwen opent mogelijkheden voor nieuwe businessmodellen. Een producent kan bijvoorbeeld de dienst ‘verlichting’ aanbieden in plaats van aparte lampen te verkopen. Ook in de bouwsector zijn er al producenten die grote betonplaten van 2 op 2 meter weer overnemen als een bedrijfsgebouw wordt afgebroken.”
  5. Praat met een sloper. “Bespreek bepaalde ontwerpkeuzes eens met iemand van een sloopbedrijf. Een ervaringsdeskundige kan vaak snel zeggen of een idee om materialen te scheiden werkbaar is, of dat het te veel tijd, geld of mankracht vraagt.”
  6. Doe het gewoon. “Als we wachten met circulair bouwen tot alles in een officieel kader met normen en procedures is gegoten, zijn we jaren verder. Begin eraan, durf fouten te maken en durf die vooral ook met anderen te delen. Dat is echt geen schande: hoe meer we met elkaar delen wat wel of niet werkt, hoe sneller we als maatschappij vooruitgang boeken.”
  7. Ga circulair leven. “Circulair bouwen is een middel, geen doel op zich. Het hoort thuis in een ruimer circulair plaatje waarbij mensen kleiner gaan wonen en hun dorp of stad als een verlengde van hun leefruimte zien, met wasserettes, restaurants, fietsverhuurdiensten … Het einddoel is altijd een kleinere CO2-voetstap.”

Copyright foto: A-tract Architecture

Labels:

  • The Exploded View: een revolutionaire samenwerking tussen bouw en landbouw

    In de landbouw bestaan er al heel wat biobased materialen, maar ze worden nog niet allemaal gebruikt op bouwwerven. Wist je bijvoorbeeld al dat je met grasvezel kunt isoleren? Of dat je keukenkastjes kan maken van paprikastelen? Stof tot nadenken dus voor landbouwers en bouwprofessionals over hoe ze de handen in elkaar kunnen slaan voor het huis van de toekomst.

    Lees meer
  • Binnenkort opent The Exploded View op Kamp C

    Op 13 maart kon de pers op Kamp C in Westerlo kennismaken met The Exploded View Beyond Building, een tentoonstelling in de vorm van een levensgroot huis. Samen met lokale partners geeft Kamp C met deze demonstratiewoning een frisse kijk op alles wat duurzaam bouwen is: creatief, modern, en zelfs vóór de afwerking al indrukwekkend.

    Lees meer
  • Lierse houtbouwer zal Exploded View opbouwen op Kamp C

    Vanaf maart wordt The Exploded View Beyond Building opgebouwd op Kamp C. SIDATI, een houtbouwer uit Lier, heeft de demowoning uit biobased materialen mee gedemonteerd in Almere en zal het gebouw weer opbouwen op Kamp C in 2023. Ze werken voor de eerste keer mee aan een project dat honderd procent circulair is. We spraken met zaakvoerder Claire Dewispelaere en David Siebens.

    Lees meer
  • Bouwen aan een digitale toekomst

    Kamp C volgt als centrum voor duurzaam bouwen en innovatie in de bouw de trends in de bouwsector nauwgezet op. Dat de sector voor heel wat evoluties en uitdagingen staat, is voor iedereen duidelijk. Innovatie dringt zich op bij alle bedrijven in de bouw, zowel bij kleine als grote ondernemers. Niki Cauberg is hoofdadviseur van de afdeling Digital Construction van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) en deelt graag met ons zijn inzichten over één van deze tendensen; de digitale en industriële evolutie die de bouwsector op dit moment doormaakt.

    Lees meer
  • Duitse ambassadeur bezoekt Kamp C uit interesse voor 3D-printen in de bouw

    Vandaag bezocht de heer Martin Kotthaus, de ambassadeur van de Bondsrepubliek Duitsland in ons land, Kamp C. Net als Kamp C stimuleert de Duitse overheid de samenwerking tussen het bedrijfsleven en het onderwijs om innovaties in de bouw sneller ingang te doen vinden.

    Lees meer
  • Expo ‘renovatiepakketten voor woningen’ te bezoeken op Kamp C

    Bestaande woningen energieneutraal maken is geen simpele opdracht. Niet iedereen kan het zich immers permitteren om in duurzame oplossingen te investeren. Kamp C, het Centrum voor Duurzaamheid en Innovatie in de Bouw, zoekt daarom mee naar oplossingen om het huidig woningbestand toekomsbestendig te maken. Als partner in het INDU-ZERO project, dat een blauwdruk voor een fabriek heeft ontworpen om in massaproductie renovatiepakketten aan te bieden tegen een lagere kost, is Kamp C dan ook de Vlaamse showcase om het pakket te demonstreren.

    Lees meer
  • Maatwerkbedrijf Kunnig verwerkt hout van Hangar 26 tot gevelbekleding van ’t Centrum

    Het Antwerps maatwerkbedrijf Kunnig heeft de gevelbekleding van de voormalige evenementenlocatie Hangar 26 klaargemaakt voor hergebruik bij de gevelafwerking in ’t Centrum. Kunnig gaf het hout een grondige opfrisbeurt. De houten balken krijgen nu een tweede leven als gevelbekleding in het circulair kantoorgebouw ’t Centrum op Kamp C.

    Lees meer
  • Creatief bouwen met beton

    Begin 2021 lanceerde ANTWERP. POWERED BY CREATIVES. het innovatietraject Build. Create. Innovate. Bouwbedrijf ETIB schreef zich in om hun jongste idee leven in te blazen. Ontwerpbureau Bump bleek de ideale creatieve partner in dit traject. Steven Van Olmen van ETIB blikt samen met Arnoud Schoofs & Koen Huyghe van Bump terug op hun eerste samenwerking.

    Lees meer
  • De markt niet klaar voor innovatie? Bedenk een nieuwe go-to-market-aanpak!

    Een klassieke markt veroveren met het product van de toekomst? Dat verliep minder vlot dan verwacht bij WOODinc, een producent van houtskeletbouw. Via Build. Create. Innovate. vond zaakvoerder Eric Van de Heyning een klankbord bij Simon de Smet van creatief agency Made. “Made heeft mijn visie scherper gesteld”, aldus Eric.

    Lees meer
  • Hoe complexe bouwknopen ontwarren én productizen: Buildtechnics & Studio Dott blikken terug op Build. Create. Innovate.

    Hoe maak je van maatwerk een standaardproduct? Het was geen sinecure, maar met hulp van creatief agency Studio Dott is bouwbedrijf Buildtechnics er toch in geslaagd. Een succesvolle samenwerking die begon met Build. Create. Innovate., een innovatietraject voor bouwbedrijven geïnitieerd door ANTWERP. POWERED BY CREATIVES. Rudy Slingers van Buildtechnics en Pieter Lesage van Studio Dott blikken terug op hun match.

    Lees meer
Sluiten