8 voorwaarden voor energiezuinige wijken

22 oktober 2018 door Diana Grasso

interreg_Vlaanderen-Nederland_NL_Fund_RGB.jpg

Heel wat sociale woonwijken uit de jaren 1960, ’70 en ’80 verbruiken (te) veel energie. De woningen één voor één energiezuinig maken vraagt veel tijd. Wat is er nodig om renovatieconcepten op grote schaal te kunnen toepassen en naar energiezuinige wijken te evolueren?

Een energieneutrale woningvoorraad lijkt in Vlaanderen en Nederland nog veraf. Toch kunnen we het renovatieproces versnellen, meent Eefje Stutvoet, expert duurzaamheid bij adviesbureau Atrivé. Voor haar promotieonderzoek bestudeerde zij Slim & Snel en De Stroomversnelling: twee Nederlandse projecten die als doel hadden om sociale woningen op grote schaal te renoveren en energiezuiniger te maken. Het resultaat van haar onderzoek is een lijst met acht samenhangende voorwaarden voor energiezuinige wijken.

Wat is er nodig?

  1. Experimenteerruimte. Grote renovatieconcepten werken beter als het kader niet te vast is afgelijnd. Enkele partners kunnen samen starten, waarna nieuwe partijen zich kunnen aansluiten en de partijen zich ook kunnen aanpassen.
  2. Werken vanuit de behoeften van de bewoners. Ook de communicatie over renovatieprojecten moet voldoende op de bewoners zijn afgestemd.
  3. Een nieuwe rol voor woningcorporaties. In plaats van zichzelf te positioneren als eigenaars die renovaties inkopen, kunnen zij evolueren naar serviceverleners voor de bewoners van hun gebouwen.
  4. Integrale renovatieproducten ontwikkelen. Die moeten aansluiten bij de marktbehoeften en worden afgeleverd met prestatiegaranties.
  5. Een nieuwe rol voor bouwbedrijven. Zij kunnen evolueren naar ondernemingen die zelfstandig producten ontwikkelen, produceren en aanbieden.
  6. Rendabele businesscases ontwikkelen. Dat geldt zowel voor woningcorporaties als voor bouwondernemingen. Uitgangspunt is steeds een gelijkblijvende woonkost voor de bewoners.
  7. Nieuwe regelgeving. Het wettelijk kader moet enerzijds zekerheid geven over stimuleringsregelingen en anderzijds flexibel genoeg zijn om innovatieruimte te creëren.
  8. Een transitiesturing uitwerken. Die kan de verschillende actoren, schaalniveaus en losse acties met elkaar verbinden en helpen om de al aangehaalde voorwaarden te realiseren en in stand te houden.

Integraal pakket

Acht vuistregels, dat klinkt heel duidelijk en eenvoudig. Maar samen vormen ze een geïntegreerd pakket: elk advies is nodig om tot een grootschalig energiezuinig renovatieproject te komen. Eefje Stutvoet: “Wat dit onderzoek vooral aantoont, is dat energierenovaties complexe projecten zijn. Met kleine, aparte maatregelen komen we er niet. Daarom spreken we ook van een transitie: het gaat over technologie, geld, bewoners die willen meewerken, bouwbedrijven die durven veranderen, nieuwe wetgeving, experimenteerruimte … Mijn belangrijkste aanbeveling is dan ook: deins niet terug voor die complexiteit, maar aanvaard ze en neem ze als uitgangspunt.”

Meer info: proefschrift ‘Energietransitie: omarm de complexiteit. Ontwikkeling en grootschalige toepassing van energieneutrale renovatieconcepten voor de naoorlogse sociale-woningvoorraad.’

Dit artikel kadert in het See2Do!-project en ontvangt subsidies uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling via het programma Interreg VA Vlaanderen-Nederland. Meer informatie over het programma is te vinden op www.grensregio.eu .

Labels:

  • The Exploded View: een revolutionaire samenwerking tussen bouw en landbouw

    In de landbouw bestaan er al heel wat biobased materialen, maar ze worden nog niet allemaal gebruikt op bouwwerven. Wist je bijvoorbeeld al dat je met grasvezel kunt isoleren? Of dat je keukenkastjes kan maken van paprikastelen? Stof tot nadenken dus voor landbouwers en bouwprofessionals over hoe ze de handen in elkaar kunnen slaan voor het huis van de toekomst.

    Lees meer
  • Binnenkort opent The Exploded View op Kamp C

    Op 13 maart kon de pers op Kamp C in Westerlo kennismaken met The Exploded View Beyond Building, een tentoonstelling in de vorm van een levensgroot huis. Samen met lokale partners geeft Kamp C met deze demonstratiewoning een frisse kijk op alles wat duurzaam bouwen is: creatief, modern, en zelfs vóór de afwerking al indrukwekkend.

    Lees meer
  • Sluit je aan bij het netwerk van Kamp C: word gids / storyteller

    Ben jij gebeten door biobased en circulair bouwen? Sluit je dan aan bij het netwerk van Kamp C. Word gids/storyteller bij Kamp C en vertel het verhaal aan onze bezoekers. Onze duurzaamheidsexperten ontvangen je met open armen en delen graag hun kennis en contacten met jou. Zo sta jij al een stap dichter bij biobased en circulair bouwen.

    Lees meer
  • Voortaan één digitaal woon- en energieloket voor alle inwoners van de Kempen

    Alle Kempense steden en gemeenten bundelen hun informatie en hun ondersteuningsaanbod over wonen, energie en duurzaam bouwen of verbouwen voortaan op één overzichtelijke website: www.duurzaamwonen.be. Het digitale loket is een initiatief van Kamp C (het provinciaal centrum voor duurzaamheid en innovatie in de bouw), IOK (de intercommunale ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen), RiT (regio in transitie) en de Kempense energiehuizen. Het online platform biedt de gebruikers niet alleen objectieve informatie op maat van iedere stad of gemeente, ze kunnen online ook vragen stellen die door de medewerkers worden beantwoord. Het initiatief is in Vlaanderen enig in zijn soort.

    Lees meer
  • Lierse houtbouwer zal Exploded View opbouwen op Kamp C

    Vanaf maart wordt The Exploded View Beyond Building opgebouwd op Kamp C. SIDATI, een houtbouwer uit Lier, heeft de demowoning uit biobased materialen mee gedemonteerd in Almere en zal het gebouw weer opbouwen op Kamp C in 2023. Ze werken voor de eerste keer mee aan een project dat honderd procent circulair is. We spraken met zaakvoerder Claire Dewispelaere en David Siebens.

    Lees meer
  • Tips om te besparen op je waterverbruik

    Wist je dat een Belg gemiddeld 95 liter water per dag verbruikt? Door de droogte moeten we allemaal zuiniger omspringen met water. Maar hoe doe je dat? Door enkele eenvoudige tips kun je besparen op je waterverbruik.

    Lees meer
  • Wat betekent condens aan de buitenzijden van je ramen?

    Wist je dat condens aan de buitenkant van je ramen een goed teken is? Dit wil zeggen dat het glas goed geïsoleerd is en dat de warmte binnen blijft. Architect Dirk Verbeeck van Kamp C legt uit.

    Lees meer
  • Zo voorkom je oververhitting van je woning

    Ken je dit fenomeen? Een prachtige, warme, zonnige dag: gaan fietsen, buiten spelen, buiten eten … uiteindelijk kom je moe maar voldaan terug naar binnen en kun je lekker gaan slapen. En dan komt de domper op de feestvreugde van de dag: binnen is het een ‘sauna’, zelfs een koude douche helpt maar tijdelijk en ’s nachts kan je de slaap niet vatten omdat je die warmte maar niet buiten krijgt. Dit fenomeen noemen we oververhitting. Net zoals een lichaam oververhit kan geraken door bijvoorbeeld te lang in de zon te zitten, kan dit ook gebeuren met onze gebouwen, waaronder dus ook onze woningen. Echter zijn er heel wat zaken waar we rekening mee kunnen houden om deze oververhitting zoveel mogelijk te vermijden en als het echt niet anders kan op zijn minst toch kunnen “genezen”… .

    Officieel spreekt men van oververhitting als de temperatuur in je woning 25 °C of meer bedraagt, zeker als dit regelmatig en meerdere dagen op een rij gebeurt. Maar iedere persoon is anders, dus voor sommigen kan 22 °C of 23°C al genoeg zijn om het oncomfortabel warm te hebben. Met de zomer in het vooruitzicht geeft onze adviseur An enkele tips.

    Lees meer
  • Duitse ambassadeur bezoekt Kamp C uit interesse voor 3D-printen in de bouw

    Vandaag bezocht de heer Martin Kotthaus, de ambassadeur van de Bondsrepubliek Duitsland in ons land, Kamp C. Net als Kamp C stimuleert de Duitse overheid de samenwerking tussen het bedrijfsleven en het onderwijs om innovaties in de bouw sneller ingang te doen vinden.

    Lees meer
  • Droogte Vlaanderen: klimaatbestendig bouwen

    Droge zomers maken meer en meer duidelijk dat water een kostbaar goed is. Ben je aan het bouwen of renoveren? Dat is hét moment om stil te staan bij duurzaam watergebruik. An De Vriendt, architect en adviseur duurzaam bouwen bij Kamp C, geeft raad.

    Lees meer
Sluiten