19 juli 2019
Op 26 juni trokken we naar de Kaseco-serrewoning in Rekkem. Het was een interregionaal netwerkmoment voor bouwprofessionals in het kader van het SHINE-project. Deze bio-ecologische kaswoning is volledig autonoom en gebouwd volgens de principes van circulair bouwen. Enkele bouwprofessionals vertellen waarom het project hen verbaast.
We hadden al veel gehoord in de pers over de kaswoning en waren heel benieuwd naar het resultaat. Met de bus vanuit Antwerpen zetten we koers naar Rekkem. Diep in het West-Vlaamse Menen ligt een opmerkelijke woning. Het is de nieuwe woning van Koen Vandewalle en Samia Wielfaert. Koen is bio-ecologisch architect en samen met zijn echtgenoot Samia ontwierpen ze een kaswoning. Deze woning bestaat uit een houtskeletbouw omgeven door een serre, vertrekkend vanuit het cradle-to-cradleprincipe van circulair bouwen. Er werden uitsluitend recycleerbare of lokale bio-ecologische bouwmaterialen gebruikt. “Je kunt het huis afbreken en alle materialen hergebruiken.”, stelt architect Koen Vandewalle.
De Kaseco-woning ligt in een landelijk gebied en valt op door het glazen omhulsel. De serre rond de woning doet dienst als tuin, koelruimte voor voedsel en als kweekruimte voor fruit en groenten. De woning is lekker koel in de zomer en warm in de winter.
Op het ogenblik van het bezoek was het zeer warm buiten. In de woning was het opmerkelijk koel en men zou nog extra kunnen koelen door middel van een airco-installatie. De woning is zo opgebouwd dat de slaapkamers deels onder de grond liggen en zich ook nog eens in het koelste gedeelte van de woning bevinden. Marie, de dochter van architect Koen, woont heel graag in het huis. “Ik heb een vakantiegevoel in de serre. Het is hier altijd warm en je zit altijd in de natuur.”
Volledig autonoom
"We zijn volledig autonoom”, duidt Koen. De woning is niet aangesloten op het klassieke waternet. Ze vangen al hun regenwater op in grote putten en zuiveren die meerdere keren. De eerste zuivering gebeurt door middel van het water door een laag van lavastenen te sturen.
Al het water dat gebruikt wordt in de woning wordt nadien terug gezuiverd door een plantenrietveld alvorens het wordt afgegeven aan de naastliggende beek. Men zou echter ook de kring kunnen sluiten en dit gezuiverde water hergebruiken. Dat zou een volgende stap kunnen zijn.
Elektriciteitsnet
De woning is ook niet aangesloten op het elektriciteitsnet. Op de woning liggen zonnepanelen die aangesloten zijn op een batterij. Deze batterij wordt opgeladen tijdens de dag en kan voorzien in elektriciteit gedurende de ganse dag. Er wordt zelfs veel meer elektriciteit opgewekt dan men verbruikt. De zonnepanelen worden regelmatig afgesloten omdat er meer dan voldoende elektriciteit voorhanden is. De batterij is trouwens ook een ecologische verantwoorde batterij die niet giftig is en werkt met een zoutwateroplossing. Het nadeel is wel dat je er wat plaats voor moet hebben want het is een grotere installatie dan de gekende batterijen die we bijvoorbeeld in auto’s gebruiken.
Isolatieschil
De serre rond de woning fungeert als een beschermingsschil rond de eigenlijke woning. Ze zet de woning letterlijk uit de wind en uit de regen. Hierdoor kan er voor de woning een totaal andere type buitenschil gebruikt worden. Het dak van de woning is dus niet waterdicht gemaakt zoals de klassieke woningen. Enige vereiste is dat de woning een goede isolatieschil heeft.
Low-tech
Wannes is Centrumleider bij Acasus, het Steunpunt Duurzaam Bouwen en Wonen in West-Vlaanderen, en wou het project al eens eerder bezoeken. De SHINE-uitstap was de ideale gelegenheid. “Kaseco is één van de meest innovatieve projecten in West-Vlaanderen op het vlak van duurzaam bouwen en toont wat er allemaal mogelijk is. We nemen dit voorbeeld mee als inspiratie voor Acasus. Het project was ons opgevallen tijdens de Ecobouwers Opendeur.” Wannes vindt alle aspecten interessant aan de woning. “Koen en Samia zijn er in geslaagd om een aangename woonomgeving te creëren volgens de principes van duurzaam bouwen, op een low-tech manier, maar langs de andere kant zit er wel wat technologie in het huis. Ze hebben geen technische hoogstandjes geïntegreerd in de woning, de verwarmingsinstallatie en koelinstallatie zijn vrij klassiek, ze combineren gewone aspecten op een slimme manier. Het is een eye-opener van wat de mogelijkheden zijn. Zelf sta ik aan de start van een bouwproject, dat proberen we zo ecologisch mogelijk te doen op het vlak van energie en materiaalkeuze. In dat opzicht was het interessant om te zien hoe men het hier heeft aangepakt. Niet dat wij een serrewoning gaan bouwen maar het is wel interessant om te zien welke afwegingen de eigenaars maken.”
Niet binnen de klassieke regelgeving
Architecte Katrien nam deel aan de uitstap omdat ze een bijkomende opleiding Bio-ecologisch Bouwen volgt. “Er worden heel wat principes uit de opleiding toegepast in de woning en het was interessant om te zien en te ervaren hoe deze in de praktijk worden omgezet. De zonneboiler, het sluiten van de kringloop, het gebruik van cellulose en het niet behandelen van de vloer waren boeiend om toegepast te zien in de woning.” Katrien vindt het opmerkelijk dat de regelgeving nog niet op punt staat om op deze manier te bouwen. “De eigenaars vertelden dat ze heel veel moeite hebben moeten doen om de bank en andere instanties te overtuigen van het nut van hun bouwproject omdat dit niet in het klassieke bouwverhaal past.”, zegt Katrien.
Meer info: https://www.kaseco.plus/nl
Ben je benieuwd naar de filosofie achter het bouwverhaal van Kaseco en wil je meer duiding door architect Koen Vandewalle? Bekijk dan de webinar (in het Engels).