Tien richtingaanwijzers voor een energetische renovatie

Gemiddeld neemt een gezin 2 energetische (renovatie)maatregelen. Met een zeer grote spreiding van 0 tot 8 maatregelen. Gezinnen die meer dan 5 contactmomenten hadden met onze adviseurs nemen echter gemiddeld eens zo veel maatregelen (3) dan wie minder contactmomenten had (1,5).

Wij bundelen onze bevindingen in tien richtingaanwijzers die gezinnen aanzetten tot het al dan niet nemen van (extra) energetische (renovatie)maartregelen. Je kunt deze toepassen op de renovatie van jouw woning.

1. Breng de algemene woningkwaliteit in orde

Vooraleer we onze woningen energetisch willen optimaliseren, is het belangrijk dat bepaalde woningkwaliteiten eerst in orde worden gebracht. Het gaat hier dan met name over structurele vochtproblemen (zoals: het herstellen van lekken ter hoogte van de muren en dak, opstijgend vocht, lekkende waterleidingen, e.d.), de veiligheid van de elektriciteitsinstallatie (bv. aanwezigheid van een aarding, aarding van stopcontacten, gekeurde meterkast, aanwezigheid van differentieelschakelaar,) ... . Met andere woorden: Is de huidige elektriciteitsinstallatie gekeurd en conform huidige veiligheidseisen? – dit is met name belangrijk voor je brand/woonverzekering, want als deze niet in orde is en er ontstaat brand door een kortsluiting is de kans enorm groot dat de verzekering er niet zal tussenkomen. Echter ook de installatie van nieuwe technieken eist meestal een gekeurde elektriciteitsinstallatie, alsook het aanpakken van bepaalde stabiliteitsproblemen (Is het dak sterk genoeg om zonnepanelen en/of een groendak te dragen? Zijn er doorhangende balken? Zijn er grote stabiliteitsscheuren te detecteren in muren, vloeren? Zijn er verzakkingen in de vloer? …).

2. Breng jezelf in contact met gelijkgezinden

De buren werken inspirerend. Net zoals bij een nieuwe auto op de oprit van de buren, kan ook bij renoveren de stimulans van de buurt zorgen voor meer ingrepen. Niet alle energetische maatregelen zijn visueel zichtbaar. Maar er over praten en op gebied van comfort- en energiewinst ervaringen uitwisselen, werkt inspirerend.

“Ik heb de behoefte om contact te leggen met andere gezinnen uit de regio met een gelijkaardig project, zodat we onderling ervaringen kunnen uitwisselen (contact met aannemers, keuze materiaal, kostprijs, …),” zegt Steven uit Mol.

“Wij overwegen om dakisolatie aan te brengen, maar wachten nog op een mogelijke groepsaankoop,” vertelt Luc uit Kasterlee.

3. Zorg voor heldere communicatie

Voor de gezinnen is een renovatie vaak iets unieks. Ze hebben er weinig ervaring mee en moeten vertrouwen op externe informatie. Deze kan tegenstrijdig lijken en, omdat ze de materie niet beheersen, is het vaak nagenoeg onmogelijk om te filteren vanuit zowel de bouwsector als uit de overheid. Onafhankelijkheid en duidelijkheid zorgen voor correcte info en vertrouwen.

“Ik heb de indruk dat subsidies voor energiebesparende maatregelen commercieel geïnspireerd zijn om de sector draaiende te houden en dat firma's deze incalculeren en dus hun prijzen opdrijven, want je trekt dat bedrag toch terug,” stelt Tiny uit Heist-op-den-Berg.

4. Kennisdeling zorgt voor vertrouwen

Veel gezinnen willen hun keuzes maken op basis van voldoende kennis. Door als bouwsector kennis te delen, kunnen verbouwers hun keuze beter verantwoorden. Als een verbouwer aan een derde de eigen keuze helder kan uitleggen, zal die andere ook sneller enthousiast worden.

“Wij hadden heel wat vragen over de luchtdichtheid. Het was niet simpel om te achterhalen welke de beste materialen zijn en hoe we alles luchtdicht, maar damp-open, moesten maken. Gelukkig konden we vlot terecht bij onze leverancier voor info en volgden we een cursus,” duidt Jolien uit Mol.

5. Diensten na verkoop

Voor de klant stopt het verhaal niet na de oplevering van een geleverde dienst of product. Geïnstalleerde technieken, uitgevoerde werken of afgeleverd advies vragen vaak meer opvolging dan een éénmalige, korte uitleg. Er is nog veel potentieel voor het verzorgen van diensten na verkoop.

“Ik vind het spijtig dat er geen actievere opvolging was. Het had mogelijk interessant geweest dat we na het bezoek wat regelmatiger iets in onze mailbox kregen,” zegt Michel, uit Mol.

6. Een woning is nooit af

Veel renovatietrajecten zijn een meerjarenplan. Een stappenplan dat in vele fases wordt uitgevoerd. Fases worden opgesplitst of samengevoegd afhankelijk van beschikbare tijd, budget, … 

“Ondertussen kunnen wij ons project afronden, na 3 jaar mag dat wel hé. Enkel ons schrijnwerk moet aan de buitenkant nog gekit worden,” vertelt Greet uit Herentals.

7. Een stapje trager voor beter resultaat

Om de juiste beslissingen te nemen, of de juiste volgorde te volgen, is het aan te raden om niet te snel te handelen. In de loop van het gebruik van een woning durven de inzichten en wensen van gezinnen wel eens te wijzigen. Zeker als het een pas verworven woning betreft, is het aan te raden om een renovatie te plannen met de nodige flexibiliteit.

“Op aanraden van de adviseur hebben we vooral eerst temperatuur, luchtkwaliteit, verbruik, … van onze woning in kaart gebracht, aangezien we maar recent de woning bewonen. Pas nu hebben we op basis van onze bevindingen een stappenplan opgemaakt van de renovaties en zijn we op zoek naar aannemers. We voorzien nog zeker 5 jaar voor de renovatie,” stelt Ellen uit Laakdal.

8. Geld als motor en rem

Dat het verbeteren van een woning geld kost, spreekt voor zich. Het is dan ook volgens het ritme van beschikbaar budget dat investeringen gebeuren. Dat geld wordt liefst maar één keer uitgegeven. Dus zorgen voor een efficiënte volgorde van de renovatiewerken of het efficiënt combineren of vooruitdenken, zal dan ook de hefboom zijn om een beter gewenst eindresultaat te bekomen.

“We zaten op de goede weg. Het kan geen kwaad om iets ingrijpender te werk te gaan om onze woning toekomstproof te maken. Zo overwegen we omwille van mogelijke premies en voordeel op onroerende voorheffing nog wat verder te gaan. Dit zal afhangen van de financiën,” zegt Matthijs uit Oud-Turnhout.

9. Renovatiestappen om lock-ins te voorkomen

De meeste ingrijpende energetische renovaties bestaan uit een opvolging van verschillende ingrepen. De adviezen ter plaatse bevestigde de nood om ook stil te staan bij de volgorde van de renovatiestappen. In een uitwisseling met de andere partners van het SHINE-project bleek dat het advies en volgorde over de te volgen stappen slechts kleine regionale verschillen in aanpak kennen.

De grote lijn is bij iedereen hetzelfde: het voorkomen van lock-ins. Dit zijn bouwkundige situaties die in een latere fase niet meer opgelost kunnen worden (bijvoorbeeld de aansluiting van de thermische-isolatielaag en het luchtscherm in het dak op dat in de aanpalende muur). Hiertoe moet de aannemer vóór de aanvang van de werken rekening houden met een masterplan van het volledige renovatietraject. Afspraken en informatiedeling met de aannemers van de vorige en volgende stappen zijn cruciaal.

10. Het renovatierecept van Kamp C

In het renovatierecept van Kamp C wordt rekening gehouden met de kosten-efficiëntie van elke investering. De voorbereidende stap is steeds in kaart brengen van de huidige situatie. Of ook: beginnen met “meten is weten”.

1. Dakisolatie

2. Energiezuinige ventilatie

3. Hoogrendementsglas en schrijnwerk

4. Na-isoleren van de gevels (spouw)

5. Energiezuinige verwarmingsinstallatie

6. Vloerisolatie

7. Na-isoleren van gevels (buitenisolatie)

8. Zonneboiler

9. Zonnepanelen elektriciteit.

OPGELET! Stap 1 tot en met 9 kunnen/moeten voor vele, bestaande woningen (met name gebouwd in ’70, ’80, ’90) gepaard gaan met een extra investering/maatregel inzake asbestverwijdering! Ook het vervangen/verwijderen van eventuele oude, loden leidingen kan een extra investering bij de renovatiewerken met zich meebrengen.

Lees de tien richtingaanwijzers nog eens na in een handige brochure.

Ben je benieuwd naar de energetische renovatie van Steven? Lees het verhaal.

Gratis en onafhankelijk advies

Heb je na het lezen van dit artikel nog bouwvragen? De adviseurs van Kamp C helpen je graag verder. Contacteer ons voor gratis en onafhankelijk advies via mail (bouwadvies@kampc.be) of telefoon (014 27 96 50). Meer info vind je hier.

Foto: Piet van Kamp C geeft bouwadvies aan huis in het kader van het project SHINE. De foto werd genomen voor de coronacrisis.