CircuS-traject: Herentals aan het woord

Vandaag spreken we met Thérèse Vrancken, diensthoofd Patrimonium bij Stad Herentals. Zij maken hun stadscentrum weer wat levendiger, dankzij een nieuwe feestzaal. 

Welke maatschappelijke rol moet de nieuwe feestzaal vervullen binnen Herentals?

Vandaag beschikken we over Het Hof, een oude evenementenzaal die dringend aan vernieuwing toe is. We willen deze vervangen door een nieuwe feestzaal, gecombineerd met andere functies, in het hart van de stad. Zo versterken we de levendigheid van de kern en maken we de site toegankelijk en bruikbaar voor verschillende mensen en groepen. 

Hoe proberen jullie duurzaamheid en circulariteit te integreren in het project?

Het wordt een uitdaging. We voorzien een ondergrondse parking, wat het moeilijk maakt om beton te vermijden. Dankzij Kamp C hebben we wel veel tools aangereikt gekregen om bewuster met materialen om te gaan. In de materiaalkeuze, het hergebruik van elementen en de multifunctionele inzetbaarheid van ruimtes willen we heel bewust duurzame keuzes maken en die integreren in het ontwerp.

Hoe voelt het om als Herentals een voorbeeldrol op te nemen? 

Als stad hebben we ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dit project biedt ons de kans om iets te realiseren met maatschappelijke meerwaarde. We willen zoveel mogelijk wagens van het straatbeeld weghalen, zodat er meer ruimte is voor groen en blauw. Denk aan het terugbrengen van water of stadsvergroening.

De ondergrondse parking – een van de belangrijkste parkeergarages in Herentals – zal vlot toegankelijk zijn. Zo maken we het centrum beter bereikbaar voor mensen die willen winkelen, deelnemen aan activiteiten of gebruikmaken van de stedelijke diensten.

Betrekken jullie de inwoners bij het traject? 

Absoluut. Het project situeert zich in de stadskern en heeft dus veel belanghebbenden. In het voortraject hebben we al participatie voorzien, en dat willen we nu verderzetten. In het gebouw willen we naast de stadsfeestzaal namelijk ook de jeugdwerking en een jeugdzaal onderbrengen. Daarom betrekken we zowel buurtbewoners als jongeren en lokale verenigingen die een plek krijgen in het gebouw.

Welke ambities zitten er in de multifunctionele invulling van het gebouw? 

We willen onze vastgoedportefeuille actualiseren, zodat die voldoet aan de huidige normen en toekomstige klimaatdoelstellingen. Comfort en gebruiksvriendelijkheid zijn daarbij cruciaal. 

Door verschillende functies op één plek te bundelen, maken we ontmoeting voor onze inwoners ook makkelijker. Het gebouw moet bijdragen aan het welzijn van onze burgers en hun vrije tijdsbeleving.

Hoe verhouden de plannen voor deze feestzaal zich tot jullie bredere visie rond het Schaliken-gebied?

De eerste fase omvat de bouw van de feestzaal, de jeugdwerking en een ondergrondse parking. Het gebied grenst aan een park, en we willen de auto’s die daar nu staan ondergronds brengen. Zo creëren we een groene long van de Belgenlaan naar de Grote Markt, die uitnodigt tot een wandeling of fietstocht.

In een latere fase plannen we op de site ook een clustering van stedelijke diensten. Dat is voor de langere termijn, maar maakt wel integraal deel uit van onze ruimtelijke visie.

Dachten jullie al concreet na over hoe jullie materialen kunnen hergebruiken in het project?

Niet in detail, maar dankzij het CircuS-traject staat hergebruik nu echt op de radar. In het bestek zal hier expliciet aandacht aan besteed worden. Het is duidelijk geworden dat we dit strategisch moeten benaderen.

Vandaag leerden jullie over de potentiële financiering voor dergelijke projecten van lokale besturen. Wat was vandaag de meest interessante subsidiebron die aan het licht kwam? 

Het viel op dat veel lokale besturen in Europa met gelijkaardige uitdagingen kampen, en dat er via Europese projecten collectief naar oplossingen wordt gezocht. Dat biedt interessante subsidiemogelijkheden. Wat we ook leerden, is dat Europese subsidies vaak alleen de werkingskosten dekken, niet de investeringskosten. Voor ons project, dat al verder gevorderd is, vertelden de experts dat dat geen probleem hoeft te zijn: ook lopende projecten kunnen nog steun aanvragen.

Hoe moeilijk lijkt het jullie om jullie circulaire of leefbaarheidsambities te vertalen in een sterke financieringsaanvraag? 

Dat zal niet evident zijn. Circulair of duurzaam bouwen wordt vaak als duurder beschouwd, en dat schrikt af. Maar het is ook belangrijk om te weten dat door bepaalde initiële budgetten uit te geven aan circulair bouwen je bepaalde andere zaken op langere termijn niet zal moeten betalen. Je bouwt een soort ‘spaarpotje voor de toekomst’: misschien kost het bouwen nu iets meer, maar de besparing op lange termijn is veel groter. 

Welke lessen nemen jullie mee uit de pitch-oefening over jullie project die jullie vandaag hebben gedaan? 

Vooral het belang van sterke partnerschappen is blijven hangen. Kamp C kan daar zeker een grote rol in spelen. Daarnaast is het essentieel om het ‘waarom’ van je project goed te omschrijven. Waarom doe je dit? Wat is de maatschappelijke waarde?

Zien jullie kansen om het project in te dienen binnen een Europees partnerschap? 

Als de timing klopt: zeker. Wie niet waagt, niet wint. 

Wat is voor jullie de belangrijkste opbrengst geweest tijdens het traject? 

Ten eerste: bewustwording. We moeten ons er bewust van zijn dat er circulaire opties zijn, dat we deze strategisch kunnen toepassen in onze projecten. 

Ten tweede: het netwerken. We hebben de kans gekregen om met verschillende experts te spreken hier, om hun deskundigheid te leren kennen. Dat vond ik heel sterk. 

Ten derde: juridische en procedurele tips. Vooral de sessie over hoe je een project in de markt zet, was zeer waardevol. Daaruit nemen we praktische inzichten mee die ons zullen helpen om kwalitatieve bestekken op te stellen.

Welke concrete stappen staan er nu nog op de planning voor het traject van de stadsfeestzaal? 

Ik heb vernomen dat we moeten klaar staan voor een Europees subsidieproject (lacht). Verder loopt er een studie over stabiliteit en akoestiek, gezien de veelheid aan functies in het gebouw. We hebben geleerd dat we ook daar heel bewust mee moeten omspringen. 

Simultaan willen we ook richting Vlaams Bouwmeester stappen voor een Open Oproep. En oh ja, we zoeken ook nog een nieuwe projectnaam!

Waar denken jullie dat Kamp C nog verdere ondersteuning in kan bieden?

Zeker bij het opstellen van de bestekken. En bij het jurymoment: Kamp C kan mee waken over de duurzaamheids- en circulariteitscriteria bij de selectie van een ontwerpteam. Dat zou een grote meerwaarde zijn.

Zijn er nog thema’s die jullie graag verder zouden verkennen? 

De 5 sessies die we met Kamp C doorliepen, waren voor mij zeer voldoende. De belangrijkste thema’s zijn voor mij aan bod gekomen. Ik ben wel fan van een terugkommoment, waarop we wat verder in het project zitten. Zo kunnen we nog eens met onze vragen terugkomen en raad vragen over onze stand van zaken. Misschien is het wel interessant om nog een thema toe te voegen over hoe een subsidiedossier best geschreven kan worden, wat de beste manier van schrijven is. 

Zou je dit traject aanbevelen aan andere lokale besturen? 

Ja, beslist.

Wat is jullie droombeeld van Herentals binnen 10 jaar?

Moeilijk om te zeggen… Het droombeeld is dat we ons stadspatrimonium op een comfortabele manier ter beschikking kunnen stellen, zowel aan personeel als aan burgers op gecentraliseerde locaties. We willen gebouwen die echt kunnen voldoen aan de toekomstige klimaatvereisten.