Droogte Vlaanderen: klimaatbestendig bouwen

Ik wil een woning (ver)bouwen. Met welke ingrepen op vlak van duurzaam watergebruik hou ik best rekening?

An: "Het is in de eerste plaats belangrijk om zo weinig mogelijk oppervlakte te verharden. Dan spreek ik niet enkel over terrassen, opritten of tuinpaadjes, maar ook over de (dak)oppervlakte van de woning zelf en de eventuele bijgebouwen.

Daarnaast is het belangrijk om regenwater dat toch op verhard oppervlakte terechtkomt, zoveel mogelijk op te vangen in een regenwaterput en/of af te leiden naar een infiltratiesysteem of bufferbekken. Voordeel is dat je opgevangen regenwater in een regenwaterput kan filteren en hergebruiken voor je wasmachine, toiletten, onderhoudskraantjes voor het bewateren van je tuin…

Over het algemeen geldt: hoe meer groen hoe beter, dit neemt meer regenwater op bij hevige regenval (infiltratie) en houdt dit regenwater ook langer vast tijdens drogere periodes (buffering). Denk aan de aanleg van een groendak of groengevel, bomen, struiken, bodembedekkers, een wadi of grachtje….

Tot slot kan je best investeren in waterzuinig sanitair. Kies voor een douche met spaardouchekop, kranen met een spaarperlator, een klein bad, toiletten met een dubbele spoelknop…"

Hans, projectverantwoordelijke bij Kamp C, uit Turnhout vertelt hoe hij rekening houdt met duurzaam watergebruik in zijn woning. Lees verder onder het filmpje.

Hoe groot kan je regenwaterput best zijn?

An: "Volgens de Vlaamse wetgeving moet bij nieuwbouw of herbouw van een eengezinswoning met een oppervlakte groter dan 40 m², het volume van de regenwaterput minstens 5000 liter zijn. Val je niet onder deze wetgeving dan is de algemene regel, voor het berekenen van de optimale inhoud van de put: 50 liter per vierkante meter dakoppervlakte dat wordt afgeleid naar de regenwaterput. We raden aan om vooraf goed te informeren bij je gemeente.

Er is heel recent een nieuwe manier ontwikkeld om de grootte van je regenwaterput te bepalen. Die berekening houdt ook rekening met de zwaardere regenval die we de laatste jaren kennen én met de langere periodes van droogte.

Als ik mij niet vergis is de waterretentie van een groendak wel wat meer dan 30%. Dat is ook wat afhankelijk van het seizoen. Tussen de 30 en 50% is voldoende marge. Meer info vind je in deze brochure: GCgroendaken_2004.pdf (kuleuven.be). Groendaken gaan overvloedige regenval niet helemaal kunnen verhelpen. Dan gaat de substraatlaag snel verzadigd raken en alle bijkomende regenval wordt dan wel afgevoerd, hopelijk naar de regenwaterput, anders naar de riolering."

Bestaan er alternatieven voor woningen of bijgebouwen waarvoor een hemelwaterput moeilijk is?

An: "Een hemelwaterput is een serieuze investering. Zeker als je het water wil recupereren in de woning, iets wat we zeker aanraden. Een “regenwaterton” is dan een veel goedkoper alternatief. Bovendien heb je tegenwoordig heel mooie exemplaren bijvoorbeeld in de vorm van een grote bloempot."

Wat zijn de voordelen van een groendak?

An: "Gebieden met veel verharding, zoals steden of dorpskernen, zijn echt gebaat bij groendaken. Een groendak kan 30% van de regen dat op het dak valt vasthouden en later terug afgeven aan de atmosfeer. Groendaken zorgen ook voor verkoeling, ze beschermen je dakbedekking tegen extreme weersomstandigheden en dragen bij aan de biodiversiteit. Hou er wel rekening mee dat een groendak de opbrengst van je regenwaterput zal verkleinen."

Heb je ook tips voor kleine aanpassingen in bestaande woningen?

An: "Gedrag is heel belangrijk. Neem een korte douche in plaats van een bad, zorg voor een volle (vaat)wasmachine, laat de kraan niet lopen tijdens het inzepen of tanden poetsen…

Oudere woningen hebben vaak nog een toilet zonder dubbele spoelknop. De inhoud van de stortbak is meestal veel te groot, zelfs voor de grote boodschap. Je kan de inhoud kleiner maken door er enkele stenen in te leggen of een plastic fles gevuld met water.

Vergeet ook niet om lekkende kranen of spoelbakken zo snel mogelijk te herstellen. Ik raad aan om je maandelijks waterverbruik bij te houden via www.energieid.be. Op die manier kan je waterlekken die niet zichtbaar zijn, heel snel opsporen."

Tijdens warme droge periodes piekt de verkoop van zwembaden en airco’s. Wat is jouw advies?

An: "Een zwemvijver of natuurlijke vijver is een beter alternatief dan een echt zwembad. Een zwembad vul je met drinkwater, een vijver met regenwater. De beste optie is dus geen zwembad plaatsen maar gebruik te maken van publieke zwembaden.

Airco’s verbruiken heel veel elektriciteit. Een ander en beter alternatief zijn de bodem- en waterwarmtepompen. Kies je toch voor een airco? Combineer dit dan met zonnepanelen. Maar de ervaring leert dat die koelmogelijkheid ook gebruikt wordt om slaapkamers ’s avonds en ’s nachts op een comforttemperatuur te houden. Dan schijnt de zon natuurlijk niet en verbruik je terug netstroom. Tenzij er een thuisbatterij is geïnstalleerd. Maar in de eerste plaats is het altijd beter om te voorkomen: hou je ramen dicht en verlucht ’s nachts als het buiten koeler wordt, kies voor buitenzonnewering of gebruik een ventilator (eventueel in combinatie met bevroren fles water)."

Waar kunnen (ver)bouwers terecht voor meer info?

An: "De waterwegwijzer voor bouwen en verbouwen is een heel  interessant document. Ook op de website van Kamp C vind je heel wat nuttige informatie. Je kan ook steeds contact opnemen met Kamp C voor gratis duurzaam bouwadvies."

Meer info

www.kampc.be/duurzaam/zelfaandeslag, info@kampc.be of T 014 27 96 50