Kamp C zet circulair Vlaanderen op de kaart

Innovatief proces

Sofie Torfs over circulaire aanbesteding

In een traditionele openbare aanbesteding voor een gebouw is de prijs vaak het leidend criterium: wie het goedkoopst kan bouwen, krijgt al snel de opdracht. Kamp C introduceert de circulaire aanbesteding in de bouwsector. We dagen hierbij de markt uit om in een consortium tot innovatieve, circulaire bouwoplossingen te komen. De weg naar zo’n innovatief, duurzaam bouwproces, waarbij maximaal wordt ingezet op hergebruik en energie-efficiëntie, leggen we samen af. Ook dat is uniek: Kamp C heeft als de bouwheer een volkomen transparante, intense samenwerking met alle partners van het winnend consortium. Tot slot illustreert ’t Centrum ook de opzet van de provincie om in te zetten op een duurzame, regionaal verankerde waardeketen in de bouw. ” 

– Sofie Torfs, projectverantwoordelijke Kamp C

Innovatieve toepassingen

Joeri Beneens over circulaire materialen

“Bij een circulair bouwproject kies je van bij de start voor materialen die zolang mogelijk in de kringloop blijven. Het komt erop neer om materialen te gebruiken die zo lang mogelijk hun waarde behouden en over de volledige levensduur een minimale impact hebben op het milieu. In ’t Centrum illustreert de gevelbekleding hoe we aan recuperatie en hergebruik van bestaande materialen doen. De planken ervan zijn, net als de trap, afkomstig van andere gebouwen en krijgen nu een tweede leven. Om ze klaar te maken voor hergebruik, werkten we samen met arbeiders uit de sociale tewerkstelling. Dat sociale aspect vinden we belangrijk. Bij de keuze en verwerking van tegels, de ramen en het tapijt werkten we ook circulair. We hanteren BIM (Building Information Modelling), een volledig digitaal bouwmodel dat bijkomende circulaire voordelen oplevert. Alle materialen en technieken die we gebruiken, zijn hierin opgenomen. Zo krijgen we een geïntegreerd materialenpaspoort, dat hergebruik en demontage van individuele onderdelen vergemakkelijkt en proactief inspeelt op onderhoud.”

– Joeri Beneens, zaakvoerder van aannemer Beneens

Teun Depreeuw over de ‘Total Value Wall’

“Circulair moet volgens mij meteen ook bio-ecologisch zijn en ’t Centrum toont dat goed aan. Vergroen je gebouw en je verhoogt niet enkel het mentale welzijn van je werknemers, maar je gebruikt ook meteen gratis ecosysteemdiensten uit de natuur. Zo hebben de groene buitenmuren van ’t Centrum ook circulaire kwaliteiten. Ze zorgen voor een natuurlijke isolatie, een groene bouwschil, én zuiveren het ‘grijs’ water, afkomstig van lavabo’s en douchecellen. De muren zijn als het ware verticale waterzuiveringsstations die hergebruik toelaten, bijvoorbeeld om planten te voeden. We noemen zo’n functionele, duurzame verticale groenmuur een Total Value Wall, een Belgische primeur trouwens.”

–  Teun Depreeuw, zaakvoerder Muurtuin

Sarah Theeuws over het demonteerbare gebouw

“Bouwen met een vaste gridstructuur is op zich niet nieuw, al doen we dat bij ’t Centrum op de meest duurzame, flexibele manier. De keuze van afmetingen, materialen en bouwtechnieken zijn een schoolvoorbeeld van circulair bouwen. Een grid van 5 meter op 5 is ideaal voor kantooromgevingen, zo wees onze voorstudie uit. Zo krijg je een zo groot mogelijke overspanning met zo weinig mogelijk kolommen. Bouwen in gridstructuur kan met elk traditioneel constructiemateriaal, maar wij kozen voor Cross Laminated Timber, omdat hout CO2-capterend is. De Universiteit van Luik bestudeerde dat een houtconstructie drie keer minder koolstofemissies heeft dan een betonnen structuur. Tot slot kozen we ervoor het grid niet permanent te verankeren. De kolommen, balken en vloeren worden op een mechanische manier, met bouten, draadstangen en schroeven, in elkaar geklikt. Het gebouw kan zo bijzonder snel gezet én gedemonteerd worden. Zowel voor de aannemer als voor ons architectenbureau inspireert een project als ’t Centrum – moduleerbaar met maximaal waardebehoud – ons bij toekomstige opdrachten.”

– Sarah Theeuws, architecte bij West Architectuur

(foto van de grid. Copyright Jasmien Smets & Kamp C)

Rob van Dun over het innovatief beheerplatform

“Het beheerplatform dat we voor 't Centrum ontwikkelden, wordt gebruikt om het water- en energieverbruik te monitoren en te beperken. Het houdt rekening met de bezettingsgraad van het gebouw en met weersvoorspellingen en is dus in vergelijking met een klassiek gebouwbeheersysteem heel wat intelligenter. HVAC-systemen worden bijvoorbeeld aangepast aan de hoeveelheid mensen in het gebouw, een regenwaterput hoeft niet bijgevuld als er regenval wordt voorspeld. Zo wordt energie- en leidingwaterverbruik beperkt. Kamp C gaat er prat op het eerste circulaire kantoorgebouw te voltooien, we wilden ons beheerplatform diezelfde circulaire kwaliteit geven. Daarvoor kozen we voor een volkomen draadloos communicatienetwerk. Zo vermijden we bekabeling en kunnen we sensoren en stuurmodules snel verplaatsen. Het beheerplatform is zo even moduleerbaar als ’t Centrum zelf.”

– Rob van Dun, zaakvoerder bij Calculus

Coverfoto: Total Value Wand. Copyright Jasmien Smets & Kamp C