21 april 2018
De circulaire economie kreeg de afgelopen jaren veel aandacht door het werk van Ellen MacArthur. Zij onderzocht de transitie naar circulaire bedrijfsprocessen, gebaseerd op een gesloten kringloop van materialen. Het sluit aan bij de principes van Cradle to Cradle.
‘Vlaanderen Circulair’ is een platform aangestuurd door de OVAM. Het ondersteunt bedrijven bij de omschakeling naar een circulaire werkwijze en ziet een toenemende belangstelling van bedrijven, organisaties en consumenten.
Cradle to Cradle is een goede basis voor de circulaire economie. Het principe werkt met heel concrete criteria zoals gezonde, herbruikbare materialen, hernieuwbare energie, een goede waterhuishouding en sociale verantwoordelijkheid. Bedrijven die daaraan beantwoorden kunnen een internationaal erkend certificaat voor hun producten krijgen: Cradle to Cradle CertfiedTM Product. In Vlaanderen is er het Cradle to Cradle Platform, dat ondernemingen begeleidt bij het behalen van de erkenning. Net over de grens, in Eindhoven, is EPEA Nederland gevestigd. “In onze Cradle to Cradlevisie leggen we het accent op het vergroten van onze positieve impact en niet op het verminderen van de negatieve impact, zoals vaak gebeurt”, zegt Hein van Tuijl, managing director van EPEA Nederland. “We werken op basis van eco-effectiviteit, in tegenstelling tot het klassieke eco-efficiëntieconcept.”
Veel ervaring
EPEA is een Duitse organisatie die in 1987 werd opgericht door de chemicus Michael Braungart. In zijn jonge jaren was hij aan de slag bij Greenpeace. “Hij wou samenwerken met de industrie om ervoor te zorgen dat processen niet langer schadelijk zijn voor het milieu maar bijdragen aan de levenskwaliteit”, vertelt Hein van Tuijl. “Ik werkte eerst een aantal jaren voor EPEA in Duitsland. In de jaren negentig ontwikkelden zij een theoretisch raamwerk. Braungart maakte in New York kennis met architect William McDonough. Die was toen al befaamd om zijn ecologische aanpak. In 2002 schreven ze samen het boek Cradle to Cradle, en zo raakte het concept bekend bij het grote publiek. Er ging dus wel zowat vijftien jaar werk aan vooraf.”
Gezonde long
Het nieuwe stadskantoor van Venlo werd ontworpen volgens de principes van Cradle to Cradle. Dat is een vrij recent voorbeeld. Het staat in een stedelijke omgeving met een slechte buitenlucht. De binnenlucht van gebouwen is er vaak nog erger aan toe. Hein van Tuijl: “De groengevel functioneert als een gezonde long. De lucht in het gebouw wordt gezuiverd, en het effect is voelbaar tot 500 meter in de omtrek. Het ziekteverzuim daalde met 1,5 procent. Venlo investeert ook in het sensibiliseren van de bevolking.”
Nog een voorbeeld is een kledingcollectie van winkelketen C&A. “We ontwikkelden samen een lijn die gebaseerd is op 100 procent biologisch katoen en op verfstoffen die geen ongezonde chemicaliën bevatten. Een T-shirt met een katoenvezel kan je enkele keren recycleren. Wel worden de vezels telkens wat korter. Uiteindelijk moet je ze kunnen composteren of veilig verbranden zodat de assen de bodem kunnen verrijken”, aldus Hein van Tuijl.
Uiteenlopende sectoren
Cradle to Cradle vinden we inmiddels terug in verschillende sectoren. Beddenfabrikant Veldeman ontwikkelde met Resleep het eerste volledig recycleerbare bed. Het gaat om een boxspring en matras die de klant volledig uit elkaar kan halen. Na recyclage kan je de onderdelen opnieuw gebruiken. De materialen hebben een lage impact op het milieu. Zo is de hoes van de matras gemaakt uit gerecycleerde petflessen.
Hein van Tuijl: “Er is nog zoveel potentieel voor verbetering, bijvoorbeeld in de bouwsector. Die claimt ongeveer de helft van al onze grondstoffen. Toch bouwen we doorgaans nog steeds vrij klassiek en gaan veel grondstoffen direct of na één recyclingstap verloren. We moeten ook stevig inzetten op de impact van producten op onze gezondheid. Mensen zijn zich er onvoldoende van bewust, maar materialen hebben een directe invloed op onze gezondheid door bijvoorbeeld fijnstof en uitdamping.”
Meer info: www.epea.nl en www.c2cplatform.be
