Blog 18: Circulaire gebiedsontwikkeling waar gebouwen en functies op elkaar afgestemd zijn

In blog 23 en 24 gaven we een kort overzicht van de circulaire economie die bestaat uit twee cirkels: een biologische en een technische cirkel. Vervolgens beschreven we kort de werking van beide cirkels. Mede dankzij moderne technieken werkt het model in theorie prima. Maar hoe zorg je ervoor dat de samenleving afstapt van de lineaire economie en de circulaire principes ook echt gaat toepassen? Anders gezegd hoe maak je de circulaire economie aantrekkelijk en rendabel voor alle partijen? Laten we in deze laatste blog kijken naar een viertal oplossingen.

In de vorige blog gaf ik een kort overzicht van de circulaire economie dat bestaat uit twee cirkels: een biologische en een technische cirkel. De natuur is van zichzelf al circulair, dus daar hoef je in principe niet veel aan te doen. Behalve dan dat wij als mens die cirkel hebben verbroken en nu weer moeten gaan herstellen. De technische cirkel is een stuk complexer en bestaat uit een aantal cirkels die van binnen naar buiten lopen. In deze blog illustreer ik de werking van de technische cirkel aan de hand van een voorbeeld.

In de vorige blog gaf ik aan dat om onze planeet - en daarmee ook onszelf - te redden van de ondergang, het roer volledig om moet. Van een verspillende en vervuilende maatschappij  moeten we op weg naar een duurzame samenleving. Gelukkig zien we overal de tekenen verschijnen dat het roer inderdaad om aan het gaan is. Er zijn vele wegen die ons leiden naar die duurzame samenleving zoals de digitale transformatie, de deeleconomie en de energietransitie. Echter de belangrijkste weg is toch wel die van de circulaire economie. Maar wat is die circulaire economie nu eigenlijk?

Foto: deelauto's uit Duitsland - copyright Self Drive Vehicle Hire

Onze planeet is uitgeput, vervuild en verarmd. Dat komt vooral door onze verkeerde mindset van eeuwige groei – het moet altijd meer dan de vorige keer – en ons verspillende gedrag van take, make and dispose: we nemen grondstoffen, maken daar spullen van en gooien die na enige tijd weg. Willen we dit niet totaal uit de hand laten lopen, dan moet het roer radicaal om. En dat is gelukkig het proces dat overal gaande is. Dat gaat deels bewust en deels onbewust. Het begint allemaal met een geleidelijke verandering in ons denken.

Ik heb het in deze blogserie tot nog toe vooral over de noodzaak van duurzaamheid en innovatie in de bebouwde omgeving gehad en hoe het model van circulair bouwen daarbij een belangrijke rol speelt. Dat is ook logisch want Kamp C heeft de bebouwde omgeving als primair aandachtsgebied. Maar de noodzaak voor duurzaamheid en innovatie is overal nodig. In de komende blogs kijk ik naar ontwikkelingen buiten de bebouwde omgeving. Ik begin met het grote plaatje van waarom duurzaamheid en innovatie eigenlijk nodig zijn.

In de vorige blog maakten we kennis met Jeroen Troost en hoe hij zich als bouwondernemer liet inspireren door andere sectoren. Hij startte in 2014 een bedrijf met het idee de woningmarkt radicaal te vernieuwen door het ontwerpen en industrieel produceren van betaalbare, modulaire huizen onder de merknaam KLIKhuizen. Het missiestatement daarbij was “huizen produceren als auto’s, verkopen als telefoons en recyclen als petflessen”. In de vorige blog gingen we in op het eerste aspect: “huizen produceren als auto’s”. In deze blog kijken we naar hoe de beide andere aspecten van de missie vertaald werden naar innovatieve bouwconcepten.

Als we in de bouwsector willen innoveren dan zijn we gewend om vooral te kijken naar waar bouwsectoren in andere landen mee bezig zijn. Of als individueel bouwbedrijf kijk je primair naar waar je concurrenten mee bezig zijn. Maar je kunt juist heel veel leren door te kijken naar totaal andere sectoren. En dan kun je tot opzienbarende inzichten en innovaties komen. In deze en de volgende blog geef ik daarvan een prachtig voorbeeld.

De zevende en laatste pijler van het circulair bouwen betreft de circulaire gebiedsontwikkeling. Daarbij gaat het om het afstemmen van gebouwen met hun functies op elkaar op een zodanige manier dat het de circulaire economie bevordert en het aantal transportbewegingen met daaraan gekoppeld het energieverbruik vermindert. Er zijn twee belangrijke toepassingsgebieden, namelijk het circulaire bedrijventerrein en de circulaire stad of wijk. In deze blog kijk ik allereerst naar het circulaire bedrijventerrein.

In de vorige blog liet ik zien waarom het circulair werken een van de pijlers van het circulair bouwen is. We leven in hectische tijden waar grenzen niet meer tellen en de economie zeven dagen per week en 24 uur per dag doorgaat. Dat vraagt om andere werkwijzen en om een compleet andere manier van het ontwerpen en inrichten van kantoorgebouwen, maar ook op een andere manier van het afnemen (en aanbieden) van de fysieke werkomgeving.